تِرمِه، نوعـی پارچـه نفیـس بـا نقـوش تزیینـی ایرانـی، بیشـتر بتـه جقـه می باشد. در قدیـم غالبـا از کـرک یـا پشـم و امـروزه از ابریشـم طبیعـی یـا ویسـکوز بـافته می شود.

در لغت نامه هـا ذکـر شـده کـه ترمـه واژه ای فارسـی اسـت. ترمه را به صورت تِرمَه و تیرمه نیز ضبط کرده و تِرمِه و تِرما را معادل شال کشمیری آورده اند. در خصـوص اینکـه خاسـتگاه ترمـه بافـی ایـران یا کشـمیر اسـت اختلاف نظــر وجــود دارد، امــا در اینکــه طــرح شــالهای ترمــه کشــمیر منشــأ ایرانـی دارد، تردیـدی نیسـت. بـه گفتـه گلاک در کتـاب سـیری در صنایـع دســتی ایــران، در کتابهــای راجــع بــه تاریــخ کشــمیر آمــده اســت کــه منسـوجات پشـمی کشـمیر اصـل بیگانـه ]ایرانـی[ دارنـد.

عده ای نقش اصلي ترمه، بته جقــه را نقشــی برخاســته از درخــت ســرو، درختــی مقــدس در آییــن زرتشــت از دوره ساســانیان می دانند کــه در گــذر زمــان در پـی مقاومـت، ایسـتادگی و فروتنـی خمیـده شـده اسـت. در دوره صفـوی، دوران اوج شــکوفایی صنعــت پارچــه بافــی در ایــران، نقــش بتــه جقــه و دیگــر نقشهـای ایرانـی بـه هنـد بـرده شـد و در شـالهای کشـمیر بـه کار رفـت.

اكنون ترمه طرفداران خاص خود را در ميان مردم اقصي نقاط دنيا پيدا كرده است. سـه عامـل این پارچه را بـه عنـوان بافته ای منحصـر بفـرد در سـطح جهـان معرفــی میکنــد: طــرح و نقــوش، ظرافــت نخهــای بــکار رفتــه و تراکــم بســیار زیــاد تــار و پــود.

طــرح و نقــش، بعنــوان اصلی تریــن عامــل گرانبهــا شــدن ترمــه،  حاصــل زحمــات طراحــان و نقاشــان ایــن رشــته در طــول ماه هــا میباشــد کــه نقوشــی نظیــر بتــه جقــه، گلهــای شــاه عباســی و تجریــدی و خطــوط اســلیمی ختایــی را بــر روی کاغــذ ترســیم و ســپس رنگ گــذاری میکننــد. همچنين انتخــاب اســتادانه رنگ هــای گاه متضــاد در کنــار یکدیگــر در طراحی ترمه بــه خوبــی جلوه گــری كرده و زیبایــی خــاصی بــه آن میبخشــد. علاوه بر این، در بافت ترمه از پودهــای رنگــی زیــادی برای نمایــش هرچــه بهتــر طــرح و نقــش اســتادان طــراح  استفاده می شود. از اين رو ظرافــت نخهــای بــکار رفتــه ابریشــمی و تراکــم بســیار زیـاد پـود در ترمـه -در برخـی مـوارد تـا 360 نـخ در یـک سـانتیمتر- ســبب میشــود که تولیــد ترمــه زمان بر و بســیار کمتــر از پارچه هــای مشــابه باشــد. ایــن عوامــل ترمــه را بــه کالایــی گرانبهــا و خــاص تبدیــل کــرده اســت.

بکارگیـری ماشـین آلات مـدرن در بافـت ترمـه از اواسـط دهه پنجاه شمسـی پـس از بازنشسـتگی بافنـدگان قدیمـی و افزایـش خواهـان ایـن پارچـه در جامعـه نـه تنهـا تزلزلی بـه جایـگاه ارزشـمند و والای ترمـه وارد ننمـود بلکه سـبب شـد ایـن هنـر همچنـان پـا برجـا بمانـد و خـود را بـه عنـوان تنهـا پارچـه ای در ایـران معرفـی کنـد کـه بـه دسـت هنرمنـدان ایرانـی طراحـی و تولیــد میشــود و در سرتاســر جهــان علاقـه منــدان ویــژه خــود را دارد.